Datum: Woensdag 1 oktober 2025
Tijd: 10:00 – 17:00
Locatie: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Smallepad 5, Amersfoort
Organisatie: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Nederlandse Kastelenstichting
Voertaal: Nederlands
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Nederlandse Kastelenstichting (NKS) organiseren op woensdag 1 oktober een bijeenkomst over het gedeeld verleden en een gezamenlijke toekomst bij kastelen en buitenplaatsen. Met experts, en de zaal, bespreken we het erfgoed van kastelen en buitenplaatsen als onderdeel van het koloniaal- en slavernijverleden. Deze bijeenkomst is voor iedereen die zich bezighoudt met het koloniaal- en slavernijverleden en/of de doorwerking daarvan.
Peggy Brandon, gaat in haar keynote in op de aanwezigheid en (on)zichtbaarheid van sporen van slavernij aan de hand van praktijkvoorbeelden. Vervolgens wordt het erfgoed besproken, met speciale aandacht voor Landgoed Prattenburg dat recent onderzoek heeft uitgevoerd. De ochtend wordt afgesloten met een presentatie van de Colonial Collections Datahub, als nieuwe digitale onderzoekstool. Na een gezamenlijke lunch, maakt Farida Nabibaks met een korte performance en een belichaamde reflectie de slavernijgeschiedenis invoelbaar. Daarna wordt het gesprek voortgezet vanuit diverse perspectieven over de doorwerking van de gedeelde geschiedenis van kastelen en buitenplaatsen in de huidige samenleving, en kijken we naar de toekomst. Het programma sluit af met Spoken Word en een poëtische samenvatting.
De aanleiding van deze bijeenkomst is de geschiedenis van koloniale rijkdommen, maatschappelijke macht en eigendom of verbinding met plantages met tot slaaf gemaakten die vaak schuilt achter de pracht en praal van de zeventiende- en achttiende-eeuwse buitenplaatsen. Met deze bijeenkomst willen de RCE en de NKS deze gedeelde geschiedenis onder de aandacht brengen, verder onderzoek agenderen, en samenwerking bevorderen om dit Nederlandse erfgoed te dekoloniseren.
Deelname is kostenloos. Aanmelden kan via een mail o.v.v. ‘kastelen en buitenplaatsen’ naar Leonie Wingen via l.g.wingen@cultureelerfgoed.nl.
Programma
10.00 Inloop met koffie en thee
10.30 Welkom
10.40 Keynote ‘Slavernijgeschiedenis in de publieke ruimte’ – Peggy Brandon
11.10 In gesprek over onderzoek en erfgoed met panel en publiek
Peggy Brandon, lid Raad van Toezicht Paleis ‘t Loo, voormalig kwartiermaker Slavernijmuseum en directeur Mocca, expertisecentrum cultuuronderwijs
Henrick van Asch van Wijck, directeur Landgoed Prattenburg en voormalig diplomaat
Jessica de Abreu, medeoprichter en hoofd onderzoek en collectie van The Black Archives, antropoloog en mensenrechtenverdediger
12.10 De Koloniale Collecties Datahub – Camiel de Kom, digitaal Erfgoedcoach (RCE)
12.30 Lunch
13.30 Korte performance en embodied reflection – Farida Nabibaks
14.00 In gesprek over doorwerking van het verleden in het heden
Farida Nabibaks, initiator en artistiek leider Reframing HERstory Art Foundation, filosoof van gedragswetenschappen en researcher bij het KITLV
Sherlien Sanches, adviseur internationale erfgoedsamenwerking en voorzitter Inheems Kenniscentrum Internationaal
Surya Nahumury, creatief producent, community builder en initiatiefnemer van platform Speak Up World
Dunja Colman, kunsthistoricus en adviseur voor culturele en erfgoedorganisaties met een specialisatie in identiteit en hedendaagse diasporacultuur
15.15 Spoken Word en poëtische samenvatting – Tyler Koudijzer, spoken word artist
15.30 Borrel
17.00 Einde
Het programma en de gesprekken worden geleid door Hodan Warsame, moderator, anti-oppressie adviseur en trainer, en programmamaker bij het Nationaal Museum van Wereldculturen.
SAHRA Erfgoed Maand 2025: Internationale Online SeminarDatum: Donderdag 18 september 2025
Tijd: 09:00 – 17:00
Locatie: Online
Organisatie: South African Heritage Resources Agency
Voertaal: Engels
Onderstaande tekst gaat door in het Engels.
As part of the SAHRA Heritage Month 2025, the South African Heritage Resources Agency is hosting a series of virtual seminars. This year’s webinar, under the theme ‘Resilient Heritage: Safeguarding South Africa’s Legacy in a Changing Climate,’ takes place over four days in a fully virtual format. The program aligns with broader G20 theme of Climate Change and Resilience, reflecting the commitment to engaging with global conversations on sustainability, climate adaptation, and cultural preservation.
On 18 September, the SAHRA will in particular focus on colonial collections and restitution, during the webinar ‘Restitution of Cultural Property’, bringing together global voices to explore pathways for return, protection, and circulation of cultural heritage. This dialogue will reflect on international best practices, highlight Africa’s experiences in restitution, and consider how G20 collaboration can strengthen policy, diplomacy, and ethical stewardship to include voluntary disclosures by the host/holding countries. By engaging experts, governments, and heritage practitioners, the webinar seeks to advance a shared commitment to justice, reconciliation, and sustainable cultural heritage management.
The full programme of this virtual seminar is available below.
Toekenning aan elf musea voor herkomstonderzoek naar koloniale collecties10 september 2025
Dankzij de bijdrage van het Consortium Koloniale Collecties uit de Regeling Herkomstonderzoek gaan elf musea de herkomstgeschiedenis in kaart brengen van hun (deel)collectie of een specifiek object waarvoor aanwijzingen bestaan dat deze verworven zijn in een koloniale context. De Regeling Herkomstonderzoek stelt in totaal 500.000 euro beschikbaar voor dergelijk onderzoek. Voor de tweede ronde aanvragen is nu €256.683 toegekend. Dit was de laatste aanvraagronde voor deze financiële regeling.
Toegekende projecten
Lees hieronder meer over de toegekende projecten.
Beeld en Geluid (€24.000)
Beeld en Geluid onderzoekt drie Sticusa-films (Stichting Culturele Samenwerking Suriname en de Nederlandse Antillen) uit de jaren zeventig om hun herkomst en context te duiden. De films worden teruggegeven aan publiek in Suriname en de Antillen en beschikbaar gemaakt voor educatie, zodat ze als middel kunnen dienen voor reflectie en dialoog over (post)koloniale verhoudingen.
Universiteit Leiden (€10.000)
Prof. dr. Ben Arps (Universiteit Leiden) verricht herkomstonderzoek naar elf unieke Javaanse kaarten uit 1825 van de districten van het regentschap Semarang, afkomstig uit de collectie van het Nationaal Archief. Hun makers, doel en reis naar Europa zijn onbekend. Analyse van stijl, taal en context moet hun herkomst onthullen en nieuw licht werpen op koloniaal erfgoed.
Universiteitsmuseum Groningen (€13.749)
Het Universiteitsmuseum Groningen onderzoekt de herkomst van deelcollecties van Gerardus van der Leeuw, met name religieuze en rituele voorwerpen uit zendelingen- en koloniale netwerken. Het project richt zich op onbekende herkomst, ethische verwerving en context van verzamelaars, met digitale ontsluiting en publicatie van de bevindingen voor wetenschap en publiek.
Universiteitsmuseum Groningen (€13.749)
Het Universiteitsmuseum Groningen onderzoekt de herkomst van deelcollecties van Gerardus van der Leeuw, met name religieuze en rituele voorwerpen uit zendelingen- en koloniale netwerken. Het project richt zich op onbekende herkomst, ethische verwerving en context van verzamelaars, met digitale ontsluiting en publicatie van de bevindingen voor wetenschap en publiek.
Boijmans van Beuningen (€30.000)
Boijmans van Beuningen onderzoekt de herkomst van de deelcollectie van Dr. Johan C.J. Bierens de Haan (1883-1958), de objecten zijn afkomstig uit Tibet, China, Iran en Japan (1909–1920). Het onderzoek richt zich op de verzamelcontext, de politieke situatie van de regio en de mogelijke problematische herkomst van de objecten.
Rijksmuseum Boerhaave (€27.360)
Rijksmuseum Boerhaave onderzoekt de deelcollectie van Jan van der Hoeven (1801-1868), waarin zijn wetenschappelijk werk en koloniale context zichtbaar zijn. Het onderzoek richt zich op de herkomst van zoölogische en fysisch-antropologische verzamelingen, inclusief objecten en portretten en verkent hoe Nederlandse koloniale expansie zijn wetenschappelijke activiteiten beïnvloedde.
De Mesdag Collectie (van Gogh Museum) (€23.980)
De Mesdag Collectie onderzoekt de herkomst van West-Aziatische objecten uit de verzameling van Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag-van Houten. Het project belicht mogelijke koloniale herkomst, doorbreekt de vroegere oriëntalistische blik en ontsluit kennis om de objecten in het museum in hun oorspronkelijke context en functie te presenteren.
Keramiekmuseum het Princessehof (€30.000)
Het project onderzoekt circa 80 Indonesische objecten waarvan vermoed wordt dat ze problematisch zijn verworven, zoals tempel- en voorouderbeelden, wapens en architectuurfragmenten. Doel is hun herkomst te traceren, de context van verwijdering te reconstrueren en mogelijke restitutieclaims te identificeren, met inzet van experts en specialistisch herkomstonderzoek.
Zaans Museum (€18.170)
Het Zaans Museum onderzoekt achttiende- en negentiende-eeuwse sitsen kleding om de koloniale herkomst van de stoffen vast te stellen. Door onderscheid te maken tussen Indiase en Europese sitsen, wordt inzicht verkregen in productie, handelsroutes via de VOC en de rol van deze kleding in de Zaanse identiteit.
Museum Catharijneconvent (€20.000)
Museum Catharijneconvent onderzoekt missie- en zendingsobjecten in koloniale context. Het project bestudeert religieuze inculturatie, koloniale herkomst van materialen en eigenaarschap, met aandacht voor lokale makers en machtsverhoudingen. Zo wordt inzicht verkregen in culturele uitwisseling, religieuze invloed en de verbanden tussen christendom en Europees kolonialisme.
Allard Pierson (€29.986)
Het Allard Pierson onderzoekt de Houbolt-collectie. De objecten zijn afkomstig uit Indonesië, Nieuw-Guinea en Maleisië. Het project onderzoekt op welke manier de objecten zijn verworven, door wie, onder welke omstandigheden en of er sprake was van onvrijwillig bezitsverlies, in samenwerking met de Universitas Gadjah Mada.
Missiemuseum Steyl (€29.436)
Missiemuseum Steyl onderzoekt een object afkomstig uit de collectie van de Missiezusters Dienaressen van de Heilige Geest. Het onderzoek richt zich op een Japans boeddhistisch huisaltaar. Door de herkomst te traceren, wil het project inzicht geven in de verbinding tussen imperialisme, missionering en kolonialisme en bijdragen aan de dekolonisatie-discussie buiten museale en rijkscollecties.
Herkomstonderzoek blog #2
In de tweemaandelijkse blogserie van het Consortium Koloniale Collecties tonen we een historisch object uit een voormalige koloniale context of situatie, dat momenteel wordt bewaard in een museum in Nederland en waarnaar herkomstonderzoek is gedaan. Met deze blogs willen we inzicht geven in het belang van herkomstonderzoek en de verschillende manieren laten zien waarop dit type onderzoek kan worden benaderd. Daarom wordt in elke blog uitgelegd welke stappen het betreffende museum of de betreffende herkomstonderzoeker heeft gezet om het onderzoek uit te voeren. Welke verhalen gaan schuil achter het object en wat kunnen ze ons vertellen over het koloniale verleden van Nederland?
Deze keer in de spotlight: Zeven Tigua heilige ‘voorwerpen’ van de Ysleta del Sur Pueblo-gemeenschap, Verenigde Staten.
Korte historische achtergrond
De Ysleta del Sur Pueblo (of YDSP) is een federaal erkende inheemse Amerikaanse gemeenschap in El Paso, Texas. Het Tigua-volk (uitgesproken als Tiwa) uit het YDSP-gebied heeft sterk te lijden gehad onder het Spaanse en later Amerikaanse kolonialisme. In 1680 werden ze na een opstand tegen het Spaanse bewind gedwongen verplaatst van New Mexico naar Texas. In de negentiende eeuw vervielen ze, net als veel andere inheemse gemeenschappen, in extreme armoede door de toe-eigening van hun land en hulpbronnen door zowel de Amerikaanse federale overheid als de deelstaatregeringen. Het was in deze context van onderdrukking dat de voorwerpen in 1882 werden gekocht door de Nederlandse antropoloog Herman Frederik Carel Ten Kate jr., tijdens een expeditie om inheemse Amerikanen te bestuderen. Deze aankoop werd gedaan op verzoek van Lindor Serrurier, de toenmalige directeur van het Rijks Etnografisch Museum (een voorloper van het Wereldmuseum Leiden), met financiering van de Nederlandse overheid.
In 2024 hebben de YDSP Pueblo, met steun van de Amerikaanse regering, een restitutieverzoek ingediend bij de Nederlandse regering. Het ging om vijf (en uiteindelijk zeven) voorwerpen die in beheer waren van het Wereldmuseum Leiden. De reden voor het verzoek was dat het om ceremoniële en spiritueel belangrijke vertegenwoordigingen van de cultuur en het geloof van de Pueblo ging, die daarom moesten worden teruggegeven. Naar aanleiding van dit verzoek heeft het Wereldmuseum herkomstonderzoek gedaan naar de voorwerpen, waaruit bleek dat de verplaatsing naar Nederland en dit museum in 1883 een geval van onvrijwillig bezitsverlies betrof.
Over de Tigua ceremoniële ‘voorwerpen’
De zeven voorwerpen – het fragment van een hoofdtooi, twee trommels en bijbehorende trommelstokken, drie ratels, een schild en mocassins – vormen heilige bezittingen die gemeenschappelijk eigendom zijn van het Tigua-volk. Van bijzonder belang zijn de dubbelzijdige trommel en drumstok, die vermoedelijk de tegenhanger zijn van de enige overgebleven ceremoniële trommel van de Pueblo. Volgens de overlevering zijn ze 350 jaar geleden allebei van het hout van dezelfde boom gemaakt in New Mexico, voordat de Tigua naar El Paso werden verbannen. In de restitutieclaim van 2024 werd gewezen op het belang van de trommel voor de ceremoniële cyclus en zijn connectie met de Winterclan (nu de Pumpkin- en Corn-dorpen), terwijl de enige overgebleven trommel toebehoorde aan de Zomerclan. Zonder de trommel van de Winterclan wordt de trommel van de Zomerclan zowel voor zomer- als winterdansen gebruikt.
Historische samenloop
Het eerste officiële verzoek om teruggave van de Tigua werd in 2014 ingediend door het bestuur van Ysleta del Sur Pueblo, hoewel het bestuur zegt dat er al eerder verzoeken waren ingediend, die teruggaan tot 1967. Dit verzoek werd door het Wereldmuseum afgewezen met het argument dat de voorwerpen legaal waren verkocht. Na deze beslissing volgden verschillende bijeenkomsten en onderhandelingen tussen het bestuur van de gemeenschap en het museum, maar pas in 2024 kwam er daadwerkelijk verandering in de situatie.
De afgelopen jaren zijn er in Nederland en daarbuiten belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling van restitutiebeleid, waardoor we volgens herkomstonderzoeker Klaas Stutje (2025) kunnen spreken van een ‘restitutionary conjuncture‘: de historische samenloop die tot restitutie leidt. Meer specifiek heeft de Nederlandse regering in 2021 haar beleidsvisie inzake collecties uit een koloniale context gepubliceerd, gevolgd door een brief aan de Tweede Kamer over de uitvoering daarvan in 2022. Sindsdien zijn enkele honderden historische voorwerpen teruggegeven, voornamelijk aan Indonesië en Sri Lanka.
Het herkomstonderzoek
Na het restitutieverzoek van 2024 heeft het Wereldmuseum herkomstonderzoek gedaan naar de heilige voorwerpen van de Tigua. Het onderzoek en het daaruit voortvloeiende rapport richtten zich op 1) de geschiedenis van de YDSP om meer inzicht te krijgen in de context waarin de voorwerpen waren verzameld; 2) de expeditie van Ten Kate naar Noord-Amerika in 1882-1883, om inzicht te krijgen in de rol van de Nederlandse overheid en het museum bij deze expeditie, alsmede in de verzamelpraktijken van de antropoloog; 3) het bezoek van Ten Kate aan de YDSP en de zeven voorwerpen; en 4) de geschiedenis van de relatie tussen het Wereldmuseum en de Pueblo.
Het eerste punt werd voornamelijk beantwoord met behulp van secundaire bronnen. Voor het tweede en derde punt werd de correspondentie geanalyseerd die betrekking had op de financiering door de Nederlandse overheid van de aankoop van voorwerpen door Ten Kate en zijn schenking van die voorwerpen aan het museum in 1883. De inventariskaarten van het museum en een reisverslag van Ten Kate bevatten belangrijke informatie over het gebruik van onethische verwervingsmethoden door Ten Kate, waaronder dwang, bedreiging en omkoping. In zijn reisverslag noemde hij de objecten en suggereerde hij dat de verkoop door War Captain Bernardo Holguin niet geheel vrijwillig was geweest, aangezien Holguin de volgende dag spijt betuigde over deze verkoop en probeerde de transactie ongedaan te maken.
De informatie die YDSP-vertegenwoordigers hebben gedeeld in het kader van recente gesprekken met het Wereldmuseum en de restitutieclaim in 2024, leverde ook essentiële informatie op over de context van de verwerving, wat leidde tot een kritischer en contextgevoeliger begrip van de omstandigheden waarin de voorwerpen zijn meegenomen. Van bijzonder belang waren de argumenten dat Holguin door Ten Kate was gedwongen om de objecten te verkopen, dat zijn bereidheid om heilige voorwerpen van de gemeenschap te verkopen te wijten was aan de extreme armoede waarin de YDSP destijds verkeerden, en dat Holguin in feite niet bevoegd was om deze te verkopen, aangezien hij er toen geen eigenaar van was, maar ze beheerde voor de gemeenschap. Deze informatie stond centraal in de uiteindelijke beslissing over het verzoek tot teruggave.
Reflecties
Uit het herkomstonderzoek bleek dat de verwerving van de voorwerpen in 1882 tegen de wil van de YDSP was, ook al was deze het resultaat van de verkoop van de voorwerpen door een lid van de gemeenschap. In de dialoog met de gemeenschap in recentere jaren – en vooral in het kader van de teruggaveverzoeken – werd dit feit herhaald en werd het aanhoudende belang van deze voorwerpen voor de ceremonies en rituelen van de Tigua benadrukt. Dit opnieuw onderzoeken van de historische context waarin de objecten zijn verworven is een belangrijk voorbeeld van hoe complex het is om de omstandigheden en machtsverhoudingen op het moment van verwerving of inbeslagname nauwkeurig te beoordelen, zonder voorbij te gaan aan de rol van de oorspronkelijke eigenaren. Het laat vooral zien dat herkomstonderzoek en een kritisch begrip van de historische en culturele omstandigheden zoveel mogelijk moeten voortkomen uit een open en wederzijdse dialoog tussen musea en de gemeenschappen waar de objecten vandaan komen.
Tot slot
In reactie op het verzoek om teruggave van de VS en de YDSP, en op advies van de onafhankelijke Commissie Koloniale Collecties (in overeenstemming met de Nederlandse beleidsvisie collecties uit een koloniale context), heeft de Nederlandse minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Eppo Bruins begin 2025 besloten de zeven voorwerpen onvoorwaardelijk terug te geven. Een ceremonie ter gelegenheid van deze teruggave vond plaats op 20 maart 2025 in het Wereldmuseum Leiden (zie foto).
Om de historische en huidige betekenis van objecten beter te begrijpen en om er ethisch verantwoord mee om te gaan, is informatie over hun herkomst en verwervings-geschiedenis van essentieel belang. Herkomstonderzoek is een doorlopend proces voor musea. Het Consortium Koloniale Collecties ondersteunt instellingen die collecties beheren bij dit werk door kennis en informatie te delen en belanghebbenden een netwerk te bieden. Wilt u meer weten of informatie met ons delen? Neem contact met ons op!
Referenties en meer informatie
Het hier gepresenteerde herkomstonderzoek is uitgevoerd door herkomstonderzoeker François Janse van Rensburg (Wereldmuseum). Het rapport en het advies van de onafhankelijke Commissie Koloniale Collecties zijn hier te vinden. De informatie in deze blog is afkomstig uit dit rapport en uit e-mailcorrespondentie met François Janse van Rensburg. Meer informatie over de teruggave van de zeven voorwerpen is te vinden op de websites van de Nederlandse overheid en van het Wereldmuseum. Ga voor meer informatie over het Nederlandse beleid inzake collecties uit een koloniale context naar de website van het Consortium Koloniale Collecties.
In september starten de eerste twee fellows onder het NIAS-NIOD-KITLV fellowship Moving Objects, Mobilising Culture in the Context of (De)colonisation. Dit fellowship maakt het mogelijk voor onderzoekers en erfgoedprofessionals uit voormalige gekoloniseerde landen om vijf maanden onderzoek te doen naar ‘koloniale collecties’: objecten en collecties uit die landen die in een context van kolonialisme in Nederland terecht zijn gekomen. Het NIOD organiseert deze activiteit als partner van het Consortium Koloniale Collecties.
De eerste twee fellows, Caroline Fernandes Caromano en Nadia Aït Saïd-Ghanem starten in september 2024. In februari 2025 worden de volgende twee fellows, Panggah Ardiyansyah en Theo Frids Hutabarat, verwelkomd. Hieronder vind je meer informatie over de fellows en hun onderzoek (alleen beschikbaar in het Engels).
Caroline Fernandes Caromano – (Re) Interweaving past and present
Caroline Fernandes Caromano is a Brazilian archeologist with academic degrees from the University of São Paulo and the National Museum of the Federal University of Rio de Janeiro (Brazil). She has been a research fellow at the Museum of Archeology and Ethnology of the University of São Paulo, the Museum Emilio Goeldi (Brazil), Leiden University, the Research Center for Material Culture, and the Naturalis Biodiversity Center (the Netherlands).
Project description
At NIAS, Caroline will revisit artworks from the period of the Dutch colonial administration in Brazil constructing a transatlantic dialogue with Indigenous and Afro-Brazilian artisans from the State of Maranhão, the last frontier conquered by the Dutch. Using basketry as a point of discussion on the peoples and material culture portrayed by Eckhout, Post, and others, the research inquires how baskets can shed light on the historical representations of marginalized segments of the Brazilian population and their political agency in the past and present. By amplifying the voices of artisans from small communities in Maranhão to the interior of the Royal Dutch Academy of Arts and Sciences, the research proposes to create a space for interpretation and recontextualization of the artworks based on Quilombola and Indigenous epistemologies.
Nadia Aït Saïd-Ghanem – Cuneiform tablets in Dutch museums and the Iraqi-French antiquities dealer Ibrahim Elias Gejou
Dr Nadia Aït Saïd-Ghanem is a provenance researcher and cuneiformist. She is a graduate of SOAS, University of London, UK, where she studied Akkadian, Sumerian, and Arabic, and obtained her PhD (Department of the Near and Middle East). Her primary research interests are cuneiform, Arabic grammatical theory, and the purchase of Iraq’s tangible heritage by museums in Europe and America from antiquities dealers. Since her British Academy Postdoctoral Fellowship (2019-2023), she has been investigating Iraqi antiquities dealers’ correspondence preserved in museum archives to write the provenance history of archaeological artefacts from Iraq, primarily cuneiform tablets, purchased from these dealers by museums between 1884 (the year in which the Ottoman Antiquities Law forbade the exportation of such objects) and WW1.
Project description
As a NIAS-NIOD-KITLV Fellow, Dr Aït Saïd-Ghanem will focus on cuneiform tablets sold to Dutch museums by the antiquities dealer and smuggler Ibrahim Elias Gejou before and after Iraq’s Antiquities Law of 1936. This study is based on correspondence between Gejou and curators of Dutch museums, held in Dutch archives today.
Panggah Ardiyansyah – Evocative Fragments: Archaeological Knowledge Production for Sendang Duwur and Its Dispersed Objects
Panggah Ardiyansyah wants to understand why an Islamic site has been marginalised (or not) within Indonesian archaeology, despite the fact that the majority of the population in Indonesia is Muslim.
Project description
The research aims to deconstruct the knowledge production of Sendang Duwur, a 16th-century Islamic complex in East Java, Indonesia. In doing so Panggah Ardiyansyah wants to contribute to the developing scholarship on heritage politics in relation to identity formation, inclusion/exclusion and frameworks of restitution.
The project activities are divided into three parts: tracing the relationships between historical figures involved in the circulation of Sendang Duwur manuscripts, reconstructing the interventions of the Archaeological Service of the Dutch East Indies at Sendang Duwur in the first half of the 20th century, and outlining the entangled movements of manuscripts and artefacts associated with the site.
Theo Frids Hutabarat – Reimagining Pustaha
How can the pustaha be connected to the common Batak people today? Could the knowledge in the pustaha be applied to local environmental activism? Is it possible to comprehend the pustaha through artistic means?
Project description
Theo Frids Hutabarat’s project focuses on the Batak manuscripts known as pustaha and how museums in the Netherlands take care of them. He aims to study the life of these manuscripts in their current setting, far from their origin in Sumatra, Indonesia. By creating a local network that connects with the institutions housing these manuscripts, Hutabarat plans to swap certain care methods with other methods, causing a ‘glitch’ in the existing care system.
Using a collaborative approach, the project seeks to deepen the understanding of the past by exploring Batak spirituality, not just focusing on ancestors and rituals but also on political, social, and environmental histories. Pustaha are viewed as vital for rebuilding the spiritual world of the Batak people within new societal frameworks.
The project will reflect on how pustaha are interpreted (or not) and to reimagine them as a lived experience in living communities. This research aims to start the long process of reconnecting the manuscripts and their knowledge back to the Batak people.
Tijdens dit interdisciplinaire symposium, georganiseerd door het Grotius Centre for International Legal Studies en de onderzoeksgroep ‘Museums, Collections and Society‘ van de Universiteit Leiden, wordt aandacht besteed aan veranderende perspectieven op de teruggave van objecten uit een koloniale context. Het doel is om verder te kijken dan het beleid van individuele landen en in plaats daarvan te ontdekken wat men kan leren over de omgang met objecten en/of menselijke resten uit een koloniale context door verschillende perspectieven en praktijken te vergelijken.
Datum: 23 – 24 mei, 2024
Tijd: 09:30 – 17:00
Voertaal: Engels
Locatie: Wereldmuseum en Universiteit Leiden
Organisatie: Grotius Centre for International Legal Studies en ‘Museums, Collections and Society’ Onderzoeksgroep
Het concept dekoloniseren van musea heeft verschillende betekenissen in verschillende delen van de wereld. ICOM, de International Council of Museums, richtte daarom een werkgroep voor dekolonisatie op. Tijdens de conferentie op 17 juni 2024, delen werkgroepleden ervaringen uit hun dagelijkse praktijk, waarbij vele perspectieven aan bod komen.
Sprekers uit Barbados, Benin, Canada, India, Nigeria, Pakistan, Taiwan en Zambia, evenals uit Europese landen, besteden aandacht aan wat dekoloniseren betekent voor hun werk. Discussies zullen onder andere gaan over onderwerpen als het dekoloniseren van archieven en museale collecties, samenwerking met diaspora gemeenschappen en Indigenous groepen voor het herstellen van historisch onrecht en het vernieuwen van conventionele koloniale musea.
Datum: 17 juni 2024
Tijd: 09:30 – 16:30
Voertaal: Engels
Locatie: Amersfoort (Nederland) en online
Organisatie: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, in samenwerking met ICOM, ICOM Nederland, DutchCulture en UNESCO NL
Wat kan herkomstonderzoek betekenen voor musea die cultuurgoederen beheren die in koloniale context verworven zijn? Dat is de focus van de studiedag georganiseerd door het MAS en FARO op 27 mei 2024. Tijdens de studiedag worden aan de hand van praktijkvoorbeelden en theoretische achtergronden aandacht besteedt aan herkomstonderzoek naar erfgoed uit een koloniale context en onderwerpen die hier bij komen kijken, zoals digitale restitutie en samenwerking met herkomstgemeenschappen. Daarnaast worden de resultaten van het MAS-project over herkomstonderzoek naar de Congolese collectie gepresenteerd.
Datum: 27 mei 2024
Tijd: 09:30 – 16:00
Sprekers: Lies Busselen (KU Leuven), Randy Kalemba en Pauline Malenga (Intellectuele Congolese Kring), Vicky Van Bockhaven (UGent), Camiel de Kom (Consortium Koloniale Collecties), e.a.
Voertaal: Nederlands
Locatie: MAS, Hanzestedenplaats 1, Antwerpen
Organisatie: MAS en FARO
De Call for Applications voor het programma ‘Sharing Stories on Contested Histories’ is nu geopend. Maatschappelijke problemen zoals de klimaat crisis, sociaal onrecht, economische ongelijkheid en de bedreiging van democratie dwingen musea en erfgoedprofessionals om na te denken over hun rol in de samenleving en hun eigen manier van werken. Veel van deze problemen hebben diepgewortelde relaties met het recente en minder recente verleden, en de geschiedenis en praktijken van musea zelf. De 2024 editie van het Sharing Stories on Contested Histories programma, onderzoekt hoe streven naar gelijkwaardigheid eruit ziet in de erfgoedsector, door het stimuleren en faciliteren van uitwisseling van kennis, hulpmiddelen en ervaringen met betrekking tot professionele praktijken. De omgang met koloniale collecties is één van de onderwerpen waar aandacht aan besteedt wordt.
Dit programma wordt georganiseerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Reinwardt Academie as onderdeel van het programma Internationale Erfgoedsamenwerking.
De Call for Applications sluit op 29 juni 2024. Bekijk de volledige Call for Applications voor meer informatie over de inhoud en de aanmeldingsprocedure.
Webinar Collecties uit een Koloniale ContextHet koloniale verleden heeft sporen achtergelaten in de collecties van Nederlandse musea en andere collectiebeherende instellingen. Door de ongelijke machtsverhoudingen zijn veel objecten uit hun land van herkomst naar Nederland gehaald en voor de gemeenschap verloren gegaan. Het huidige Nederlandse beleid ten aanzien van koloniale collecties is erop gericht dit historische onrecht te helpen herstellen door verzoeken om teruggave van cultureel erfgoed uit landen van herkomst te faciliteren, door te werken aan openheid en transparantie over collecties in Nederland en door internationale samenwerking op het gebied van deze collecties te versterken.
Dit webinar is specifiek voor deelnemers gevestigd in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden.
Dit webinar heeft al plaatsgevonden. Kijk het hieronder terug.
Praktische informatie
Datum
24 april 2024
Tijd
10:00 – 11:30 am (AST) / 16:00 – 17:30 (CET)
Voor wie?
Erfgoedprofessionals, (herkomst)onderzoekers, beleidsmakers, cultureel erfgoedorganisaties, community leaders uit Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten.
Kosten
Geen kosten. Registratie is nodig om de Zoom link te ontvangen.
Waarom dit webinar?
- Stel vragen over de aanwezigheid van, het onderzoek naar, en de restitutieprocedure voor cultureel erfgoed collecties
- Maak kennis met beschikbare middelen en fondsen voor herkomstonderzoek en samenwerking
- Hoor van Nederlandse experts hoe hun museum omgaat met dilemma’s rondom koloniale collecties
- Wissel kennis en ervaring uit met Nederlandse musea over de omgang met dilemma’s rondom collecties uit een koloniale context
Meer informatie over dit webinar
In dit online webinar geven we informatie over het huidige Nederlandse beleid voor koloniale collecties en ontmoet je enkele organisaties en experts die betrokken zijn bij de uitvoering van dit beleid. Ook willen we ruimte bieden voor vragen over de aanwezigheid van, het onderzoek naar, en de teruggaveprocedure van cultureel erfgoed collecties. Dit webinar wordt door de ErfgoedAcademie georganiseerd in samenwerking met het Colonial Collections Consortium. Het Consortium is opgericht om informatie te verschaffen over koloniale collecties, relevante organisaties en experts, netwerken en mogelijkheden voor samenwerking en kennisuitwisseling. Het Consortium wil een centraal aanspreekpunt zijn voor landen van herkomst voor vragen over collecties uit een koloniale context en herkomstonderzoek in Nederland. In dit webinar zullen we aanwezigen voorzien van beschikbare bronnen voor verder onderzoek en samenwerking.
Voor wie?
Bent u een erfgoed professional, (herkomst) onderzoeker, beleidsmaker, community leader gevestigd in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden? En/of bent u geïnteresseerd in (onderzoek naar) cultureel erfgoed objecten en collecties in Nederland en beleid met betrekking tot teruggave? Dan bent u van harte welkom tijdens dit webinar.
Hoe kan ik me aanmelden?
U kunt zich aanmelden voor dit webinar via de link. Een week van tevoren ontvangt u een bevestigingsmail met links naar de Zoom-bijeenkomst en voorbereidingsmateriaal dat we graag van tevoren delen.